Monofobi nedir?

Yazar:

Kategori:

Monofobi; kişinin yalnız kalma korkusu geliştirdiği sağlıkla ilgili bir durumdur. Bu durum insanlarda ortaya çıkmaktadır ve üstesinden gelinmesi zordur.

Monofobi veya yalnız kalma korkusu, izolofobi veya otofobi olarak da tabir edilmektedir. Monofobi veya yalnız kalma korkusu denilen bu rahatsızlıktan mustarip olan kişiler tek başına kaldıklarında yüksek derecede baskı altında ve güvensiz hissederler. Dolayısıyla bu kişiler uyuma, tuvalete gitme, yalnız yemek yeme gibi meselelerde dertlilerdir. Aynı zamanda bu kişiler kendileri yalnız bırakan arkadaş veya aile bireylerine karşı nefret de besleyebilirler.

Tek başınalık ve yalnızlık

Kimse yalnız kalmayı sevmez fakat eğer bir ilişki tamamen yalnız kalma korkusu üzerine kuruluysa çok uzun sürmeyecektir. Bu tip sebeplerle başlayan ilişkiler genellikle tatmin etmeyen ve mutsuz ilişkilere dönüşmektedir.

Bir ilişki ancak korku üzerine kurulu değilse uzun sürebilir. Nitekim, bir insanın yalnızken nasıl mutlu kalınabileceği sanatını öğrenmesi önemlidir. Eğer bir kişi yalnızken rahat değilse bu kişi konforlu ve normal bir yaşam süremez. Her zaman çevredeki diğer insanlara bir yakınlık besleme ihtimali de söz konusudur.

Monofobinin sebepleri nelerdir?

Monofobi/ Yalnız kalma korkusuna neden olan çeşitli sebepler mevcuttur. Dahası, birçok durumdaki sebeplerin çocuklukta geçirilen korkutucu bir tecrübe ile bağlantısı kurulmaktadır. Buna nazaran farklı durumlarda ise devamlı süren bir stresten, kötü bir ilişkiden, düşük sosyoekonomik faktörlerden ve fakirlikten de kaynaklanabilmektedir.

Günümüzdeki çalışmalar şunu kanıtlamışlardır ki yaşamlarında istenmeyen bir durumla karşılaşınca buna karşı stratejiler geliştiremeyen kişilerin fobi ve anksiyete hissetme durumları daha yaygındır. Kaygılı anne-baba veya akrabalar çocuğun bir fobi geliştirme riskini artırmaktadırlar. Bu kişiler zor bir durum karşısında kolaylıkla kaygılı ve gergin hissetmektedirler. Monofobi/ Yalnız kalma korkusundan mustarip olan insanlar kendilerinin bir şeyleri halledebilmeleri adına her zaman düşük öz güvenlidirler. Güvenli hissedebilmeleri adına her zaman çevrelerinde güvendikleri birilerinin olmasına ihtiyaç duyarlar. Bu sebeple, yalnız kaldıkları zaman kolaylıkla alışılmadık davranışlar sergileyebilir veya panik yapabilirler.

Monofobinin belirtileri nelerdir?

Monofobi/ Yalnız kalma korkusu tıpkı diğer fobiler gibi fiziksel ve duygusal bazı belirteçlere sahiptir.

Monofobinin semptomları ve fiziksel belirtileri

Titreme veya titreme hissi yaşama monofobi/ yalnız kalma korkusunun belirtilerindendir.

  • Baş dönmesi veya dik durabilme becerisini kaybetmek
  • Kalp atım hızında alışılmadık artış veya çarpıntı
  • Sindirim sistemi ile ilgili sıkıntılar veya bulantı
  • Boğulma Hissi
  • Karıncalanma veya uyuşukluk hissi
  • Aşırı terleme
  • Göğüste ağrı ve huzursuzluk

Monofobi/ Yalnız kalma korkusunun diğer belirtileri

  • Kendini kontrol edememe korkusu
  • Düşme veya bayılma korkusu
  • Gerçeklikten uzak kendince bir çevre yaratmak
  • Sıcak / soğuk basması da monofobi belirtisi olabilir
  • Sebepsiz yere ölüm korkusu geliştirmek

Monofobi/ Yalnız kalma korkusundan mustarip kişiler diğer fobi türlerini de kolaylıkla geliştirebilirler. Bunlara örnek olarak agorafobi (halka açık alanlarda olma korkusu) veya tanatofobi (ölüm korkusu) verilebilir.

Monofobi ile ilgili risk faktörleri nelerdir?

Sizi monofobi/yalnız kalma korkusuna daha yatkın hale getirebilecek bazı risk faktörleri şöyle sıralanabilir:

  • Yaş bu konu ile ilgili bir risk faktörü olabilir. Çocuklar yetişkinlere göre daha yatkındırlar.
  • Herhangi bir yakın akrabada görülen bir fobi, kişide herhangi başka bir fobi çeşidi olarak (buna monofobi/ yalnız kalma korkusu da dâhil olmak) seyredebilir
  • Kişisel yapınız da sizi monofobi/ yalnız kalma korkusuna yatkın hale getirebilir. Kişisel yapılarında zor durumlarla baş edebilme becerisini bulunduramamış insanlar daha yüksek monofobi geliştirebilme riski taşırlar.
  • Geçmişte yaşanmış travmatik bir olay da bir risk faktörü oluşturur. Bir hayvan tarafından saldırıya uğramak veya asansörde kalmak gibi travmatik olabilecek olaylar bir fobi ile sonuçlanabilir.

Monofobi ile ilgili komplikasyonlar

Monofobi/ Yalnız kalma korkusu yaşam döngüsüne olan büyük etkisinden dolayı kişi için zorlayıcı olabilir. Kişinin yaşamında ciddi problemlere sebep olabilir.

  • Monofobi/ Yalnız kalma korkusundan mustarip kişilerin çoğunda depresyon ve anksiyete rahatsızlıkları ilk karşımıza çıkan komplikasyonlardır.
  • Madde kullanımı ise başka bir komplikasyondur. Başka bir fobinin sebep olduğu bir depresyon veya anksiyete, sizi kolaylıkla bir madde kullanımına yatkın hale getirebilir.
  • Bazı hastalar ortaya çıkan korkunun üstesinden gelmenin neredeyse imkansız olduğunu bildirmişlerdir ve bu korku intihar riskini artırabilir.

Monofobi teşhisi için yapılan testler

Monofobi/ Yalnız kalma korkusu biraz farklıdır ve herhangi bir laboratuvar testi ile belirlenemez. Monofobi/ Yalnız kalma korkusu için, klinik görüşmeleri de içeren, bazı spesifik teşhis prensipleri vardır. Bu klinik görüşmeler semptomlar ve kişinin tıbbi geçmişi ile ilgili bazı sorular içerir.

Monofobi/ Yalnız kalma korkusu, Amerikan Psikiyatri Derneği’nce tarafından belirlenmiş, Zihinsel Rahatsızlıkların İstatistik Kılavuzu’na göre teşhis edilir. Hastanın durumunun belirlenmesinde bu kitapçık bir standart olarak doktora yardım eder. Aynı zamanda sigorta şirketleri tarafından da bir standart olarak kullanılır.

Monofobinin tedavisi nasıl olur?

Çoğu durumda, Monofobi/ Yalnız kalma korkusundan mustarip olan kişiler bu durumun üstesinden gelebilmek adına kendileri strateji geliştirmeye eğilimlilerdir. Psikiyatrlar/Psikologlar da bu durumdaki bir kişiye; Bilişsel Davranışçı Terapi ve Konuşma Terapisi gibi terapilerle veya danışmanlık hizmeti gibi metotlarla; yardım edebilirler.

Bilişsel Davranışçı Terapi her 4 hastanın 3’ünde sonuç veren en etkili tedavilerdendir. Monofobi/ Yalnız kalma korkusu için hipnoterapi ise diğer bir etkili terapi olarak söylenebilir.  

Monofobi/ Yalnız kalma korkusu için ilaç tedavisi kişiye yardımcı olabilir fakat bu yardım üst seviyede olmaz. Monofobi/ Yalnız kalma korkusundan mustarip kişiler için doktorlar tarafından tavsiye edilen; anti-depresanlar, anti anksiyete ilaçları veya beta blokörler gibi; çeşitli tipte ilaçlar mevcuttur. İlaç kullanmayı bıraktıktan sonra ortaya çıkabilecek olan uzaklaşım semptomları kişide dikkat edilmelidir. Nitekim, geçiş fazında süreci adım adım yürütmek önemlidir.

Monofobi/ Yalnız kalma korkusu için doğal tedavi yöntemleri olarak ise nefes ve rahatlama teknikleri semptomları tedavi etme adına en iyi seçenektir. Diğer doğal metotlar ise kasları rahatlatma, zihinsel imgeleme, kendini telkin konuşmaları ve meditasyon v.b olarak sıralanabilir.

Kademeli maruziyet ve duyarsızlaştırma gibi bazı terapi çeşitleri kişiyi görseller ve imgelemelerle Monofobi/ Yalnız kalma korkusuna maruz bırakır. Bu kişiyi hayatta korkuları ile tekrar karşılaşmadan önce hazır kılar.

Monofobiden korunma

Özellikle çocuklarınız var ise herhangi bir Monofobi/ Yalnız kalma korkusu semptomunda en kısa zamanda bir psikologla görüşün. Ailenizden genetik olarak Monofobi/ Yalnız kalma korkusu gelmemiş olabilir fakat fobisi olan birisini izlemek çocuklarda fobi yaratabilir. Nitekim, fobilerle ilgili tedavi olmak ve çocuklara geçmesinden kaçınmak daha da önemli olmaktadır. Bir doktor ilk başlarda herhangi bir iyileşmeden bahsetmese bile belli bir oranda iyileşme olduğu tahmin edilebilir.

Monofobinin üstesinden gelmek

Herhangi bir fobinin üstesinden gelmek kolay değildir fakat düzenli profesyonel tedavi ile fobinin semptomlarını kolaylıkla yönetebilirsiniz. Aşağıda sıralanan metotlar da kişiye Monofobi/ Yalnız kalma korkusunun semptomlarının üstesinden gelmede yardımcı olur.

  • Kendinizi korkularla yüzleşmek için hazır etmek. Korkularınızdan kaçmak yerine onlarla yüzleşmede terapistinizden, ailenizden ve arkadaşlarınızdan yardım istemek.
  • Monofobi/ Yalnız kalma korkusunun tam olarak üstesinden gelebilmek adına yardım alın. Aynı korkulardan mustarip insanlarla el ele verebileceğiniz çeşitli destek grupları mevcuttur.
  • Size söylendiği üzere ilacınıza devam edin. İlacı kesmek uzaklaşım semptomlarına sebebiyet verebilir ve nitekim, herhangi başka bir ilaca geçerken de doktorunuza danışmak zorundasınız.
  • Kendinize dikkat edin. Semptomlarla etkili bir şekilde savaşabilmeniz için kendinizi hem fiziksel hem de zihinsel olarak sağlıklı tutmaya ihtiyacınız var.

Monofobinin üstesinden gelmede çocuklarınıza yardım etmek

Çocuklarda, karanlık ve canavar korkusu gibi korkulara sahip olmak yaygındır fakat çoğunluğu büyüdükçe korkularının üstesinden gelirler. Diğer taraftan, eğer çocuğunuz Monofobi/ Yalnız kalma korkusunun üstesinden gelmede zorluk yaşıyorsa bir doktordan yardım almak gereklidir. Aynı zamanda çocuğunuza Monofobi/ Yalnız kalma korkusunun üstesinden gelmede aşağıdaki yollarla yardımcı olabilirsiniz:

  • Monofobi/ Yalnız kalma korkusu hakkında konuşun. Çocuğunuzdaki bir korkuyu görmezden gelmek veya tamamen razı olmak büyük bir hatadır. Bunun yerine çocuğunuzla korkuları hakkında konuşun ve onların üstesinden gelmede ona yardım edin.
  • Çocuğunuzu korkularından kaçması yerine onlarla yüzleşmesinde ona yardım edin. Bir ebeveyn olarak Monofobi/ Yalnız kalma korkusu ile ilgili kızınız veya oğlunuz için onlardan kaçmak yerine yüzleşin. Kademeli olarak korkularıyla yüzleşmelerinde çocuklarınızı destekleyin.
  • Çocuklarınıza korkularla nasıl yüzleşileceğini uygulamalı olarak gösterin. Çocuklar gözlemleme yoluyla çabucak öğrenirler ve pozitif bir model oluşturmak onlara korkulara nasıl reaksiyon göstereceği ve onlarla nasıl yüzleşeceği konusunda yardım etmek açısından önemlidir.

Monofobi iyileşme periyodu / koruma periyodu

Monofobi/ Yalnız kalma korkusundan mustarip bir kişi uzman kişilerce düzenli bir tedavi ile her zaman korkularını koruma altında tutabilir. Koruma zamanının uzunluğu anksiyetenin seviyesine bağlıdır. Eğer anksiyete seviyesi orta veya düşük şiddette ise bir kişi güzel tasarlanmış bir koruma programı ile tedavi edilebilir. Yüksek seviyeli anksiyeteler içinse terapiler yetersiz kalabilir ve korkularınızın üstesinden gelmede ilaçların yardımına ihtiyacınız olabilir. Anksiyete bir kişinin korkularından kaçmak yerine onlarla yüzleşmesine izin verme neticesinde tedavi edilebilir. Zaman periyodu tam olarak tanımlanamaz ve kişinin korkularından kurtulup tedaviyi alabilme kabiliyetine bağlıdır.

Kaynak

epainassist.com/mental-health/phobias/monophobia-or-fear-of-being-alone


Yorumlar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir