Bu yazı, Beylikdüzü’nde evlilik terapisti arayanlar için, bir tanıtım yazısı olarak hazırlanmıştır. Siz de evlilik terapisti arayışındaysanız İletişim sayfasındaki bilgilerden bize ulaşabilirsiniz. “Evlilik terapisti kimdir, ne yapar?” sorusu bu yazının ana eksenini oluşturacaktır.

Literatüre baktığımızda, “Evlilik terapisi nedir?” sorusuna verilen ortak bir cevabın olmadığını görüyoruz. Bununla birlikte, pek çok kitapta, söz konusu soruya tanımlayıcı bir cevaptan ziyade, evlilik terapisinin işlevinden bahsedildiğini görebilirsiniz.

Evlilik terapisi nedir?

Selçuk Budak, Psikoloji Sözlüğü’nde şu tanımı veriyor evlilik terapisi için:

Evlilik Terapisi (Marital Therapy): Evli çiftlerin sorunlarını çözmeyi amaçlayan yönlendirici terapilerin ortak adı. Genellikle terapist çiftleri birlikte görür ve daha iyi iletişim kurmayı, birbirini anlamayı, kriz dönemlerinde birbirlerine destek olmayı öğrenmelerine yardımcı olur. (Psikoloji Sözlüğü, Selçuk Budak)

Peki “Evlilik terapisi nedir?” sorusunu ben nasıl cevaplıyorum? Bence evlilik terapisi için şöyle bir tanım yapabiliriz:

Evlilik terapisi, evli bir çiftin yaşadığı sorunların çözümü ve ilişkiyi, her iki taraf için de daha doyum verici hale getirmek için gerçekleştirilen bir psikoterapi sürecidir.

İsterseniz “evlilik terapisi” tanımını maddeler halinde, biraz daha ayrıntılı ele alalım.

• Evlilik terapisi, “evli” bir çiftle gerçekleştirilir: Evlilik terapisi, aralarında evlilik ilişkisi olan çiftin katıldığı terapi sürecidir. Evli olmayan (flört eden, sözlü, nişanlı, birlikte yaşayan) çiftlerin dahil olduğu terapiye “çift terapisi”, aile üyelerinin (anne-baba, çocuk) dahil olduğu terapiye “aile terapisi” demeyi uygun görüyorum.

• Evlilik terapisi, “iki tarafın” ihtiyaçlarını gözetir: Evlilik terapisinde, kadının ve erkeğin ihtiyaçları aynı anda gözetilir. Terapi, taraflardan birinin şikayeti veya talebi üzerine başlayabilir; ancak, taraflardan sadece birinin ihtiyaç ve beklentileri üzerine şekillenmez.

• Evlilik terapisi, tarafların “evlilik doyumunu” hedefler: Evlilik terapisinde öncelikli olarak, tarafların evlilik doyumu (Evlilik doyumu, tarafların, psikolojik ihtiyaç ve beklentileri ile ilgili bir kavramdır.) için çaba sarf edilir. Bazı durumlarda, boşanma da evlilik terapisinde ele alınabilir.

• Evlilik terapisi bir “psikoterapi” sürecidir: Evlilik terapisi, temelde psikoterapi yöntem ve tekniklerini kullanır. Evlilik terapisinin de nihai amacı, kişilerde bir değişim sağlamaktır. Söz konusu değişimin, tarafların duygu, düşünce ve davranışlarıyla birlikte, ilişkide gerçekleşmesi beklenir.

Evlilik terapisi, var olan sorunların ortadan kaldırılması için gerçekleşebileceği gibi, görece iyi bir ilişkiyi, daha doyum verici hale getirmek için de gerçekleştirilebilir.

Evlilik terapisi işe yarar mı?

“Evlilik sorusu işe yarar mı?” sorusunun cevabı bence “evet” veya “hayır” değildir. Evlilik sorusunun işe yarayıp yaramayacağını bence en az şu üç faktör -sıralama önem sırasını belirtmez- belirler:

1. Danışanların özellikleri: Evlilik terapisi, sadece terapistin değil, danışanların ve terapistin birlikte gerçekleştirdiği bir süreçtir. Dolayısıyla, danışanların -her iki tarafın da- gönüllülükleri, terapiden beklentileri, terapistle ilişki kurma biçimleri, sarf ettikleri çaba, beceri düzeyleri, katılım düzeyleri vb. terapinin işe yararlılığını etkiler.
2. Evlilik terapistinin özellikleri: Evlilik terapistinin yetkinliği, becerisi, deneyimi, kişilik özellikleri vb. terapi sürecini etkiler.
3. Terapi yönteminin özellikleri: Literatürde yüzlerce terapi modelinin varlığından bahsediliyor. Her terapi modelinin de her sorun/ durum için işlevsel olmayabileceği kabul ediliyor. Bu açıdan, terapi yöntemi de, terapist ve danışanlarla birlikte, belirleyici bir faktördür.

Yukarıdakilerden hareketle şunu söyleyebilirim ki, yeterince uygun danışanlar, yeterince yetkin bir terapist ve yeterince işlevsel bir terapi yönteminin söz konusu olduğu evlilik terapisi, yeterince işe yarayabilir.

Evlilik terapisi ücretleri ne kadardır?

Terapi için standart bir ücretlendirmeden bahsedemeyiz. Evlilik terapisi ücretleri, serbest piyasa mantığına göre şekillenir. Uzmanın eğitim düzeyi, uzmanın beklentisi, hizmetin sunulduğu konum, ofisin kirası, hitap edilen danışanların ekonomik seviyesi gibi faktörler evlilik terapisi ücretlerini şekillendirebilir.

Evlilik terapisinde terapi çerçevesi kavramı

Psikoterapi çerçevesi, sağlıklı bir terapi sürecinin gerçekleşmesi için gerekli bir kontrattır. Söz konusu kontratta, danışan ve terapistin hakları, sorumlulukları, sınırlılıkları, sürecin işleyişiyle ilgili bilgiler gibi maddeler yer alır.

Çerçeve, başta danışanın zihninde sürece dair bir yol haritası çizmekle beraber, danışanın, terapistin ve terapi sürecinin en önemli koruyucusudur. (Psikoterapist Mustafa Gödeş)

Psikoterapide çerçevenin önemi hakkında ayrıntılı bir okuma için, Psikoterapist Mustafa Gödeş’in şu linkteki makalesine bakabilirsiniz.

Benim terapilerimde, evlilik terapisi çerçevesi, aşağıdaki maddelerden oluşmaktadır:

• Evlilik terapisi, evli çiftin her iki üyesinin de onayı ile başlar ve devam eder. Taraflardan birinin, terapi sürecine dahil olmak istememesi veya terapiyi sonlandırmayı istemesi durumunda, terapi başlamaz veya sonlandırılır.

• Görüşmeler, belirli bir gün, belirli bir saat ve belirli bir mekanda gerçekleştirilir. Mesela: Pazartesi günleri, saat 12:00’da, Bakırköy’deki ofiste.

• Seans ücreti (240 TL) ve ücretin ödenme şekli (nakit olarak, kredi kartıyla vb.) terapi başlamadan önce belirlenir.

• Terapi sürecinde uygulanacak yöntem ve tekniklere uzman karar verir. Uzman, söz konusu yöntem ve teknikler hakkında danışanlara bilgi verebilir.

• Her seans -yani terapi görüşmesi- 50 dakika sürer. Seanslar tam saatinde başlar. Evlilik terapistinden kaynaklanan gecikmede, seanslar 50 dakika olarak gerçekleştirilir. Danışanlardan kaynaklanan gecikmelerde, seans kalan süre kadar -20 dakika geç kalındığında 30 dakika gibi- kadar gerçekleştirilir; bununla birlikte, tam ücret ödenir.

• Terapistin ve danışanların tatil zamanları, en az 30 gün önceden belirlenir.

• Randevu gün ve saatleri, evlilik terapistinden veya danışanlardan kaynaklı sebeplerle değiştirilebilir. Bu değişikliklerde, görece keyfilik -arkadaşlarla buluşma, can sıkkınlığı, misafirliğe gitmek vb.- ve görece mecburiyet -hastalık, cenaze, trafik kazası vb.- önemlidir.

• Danışanların, herhangi bir sebepten dolayı terapiye gelemeyeceklerini, en az 24 saat önceden terapiste haber vermeleri gerekir. 24 saat önceden haber verilmeden gerçekleştirilmeyen seansın ücreti tam olarak ödenir.

• Danışanlar üst üste 2 kez, geçerli mazeretleri olmaksızın, haber vermeden randevularına riayet etmezlerse, terapist terapi sürecini sonlandırabilir. Bununla birlikte danışanlar, söz konusu seansların ücretlerini ödemekle yükümlüdürler.

• Danışanlar uzmanı, hiçbir surette mahkemede tanık olarak gösteremez, ve danışanın bilgi vermesini ondan talep edemezler.

• Danışanlar, herhangi bir kuruma verilmek üzere, uzmandan rapor, yazı vb. talep edemezler. Bununla birlikte uzman, danışanların talebi doğrultusunda, seansların ücretini ödeyecek kuruma, gerekli bilgileri, danışanlar aracılığıyla gönderebilir.

• Terapist, danışanlara dair hiçbir bilgiyi, hiçbir surette, üçüncü kişi veya kurumlarla paylaşamaz.

• Uzman, terapi sürecinde, taraflardan biriyle ötekinin haberi olmadan görüşemez.

• Uzman terapi sürecinde, danışanların bilgisi dışında, danışanların yakınları ile görüşmez, onlara bilgi vermez, onları terapiye almaz.

• Danışanlar, seans saatleri dışında terapisti aramaz, onunla dertleşmez, ondan bilgi almaz veya onunla konuşmazlar.

• Danışanların terapi sürecinde, kendilerine, birbirlerine, başkalarına veye terapiste zarar verebilecek davranışlarda (intihar girişimi, partnerine şiddet uygulama, terapiste saldırma, seans ücretlerini ödememe vb.) bulunması durumunda uzman, terapiyi tek taraflı olarak sonlandırma hakkına sahiptir.

• Uzman ve danışanlar, terapi ilişkisi dışında bir sosyal ilişki (birlikte yemek yemek, bir etkinlikte bulunmak vb.) kurmazlar.

Yukarıdaki maddelerin yer aldığı terapi çerçevesi (protokolü) ilk görüşmede, uzman ve danışanlar tarafından karşılıklı değerlendirilir ve imzalanır.