Depresyondaki Birine Nasıl Davranılır?

Depresyon, sadece hastalığı yaşayanlar için değil hasta yakınları için de zor bir hastalıktır. Pek çok depresyon hastası yakını, depresyon hastasına karşı takınacağı tavır konusunda ne yapacağını bilememektedir. cevapsepeti.com’dan Şeyda Yavuzlu bu konuyla ilgili güzel bir yazı yazdı. Umarım faydalı olur.

Sevdiğiniz birisi depresyona girdiğinde, destek ve teşvikleriniz iyileşmelerinde önemli bir rol oynar. Ancak, kendi ihtiyaçlarınızı göz ardı ederseniz, depresyon sizi de yıpratabilir. Buradaki öneriler kendi duygusal dengenizi korurken depresyondaki birine destek vermenize yardım edebilir.

Depresyondaki arkadaşa veya aile bireyine yardım etmek

Depresyon, gencinden yaşlısına kadar ve hayatın her aşamasındaki milyonlarca insanı etkileyen ciddi ama tedavi edilebilir bir hastalıktır. Depresyon günlük işleyişleri engeller ve çok büyük acılar verir. Bu sadece depresyondakileri değil, çevrelerindeki herkesi etkiler.

Sevdiklerinizden biri depresyondaysa, çaresizlik, öfke, sinir, korku, suç ve üzüntü içeren sayısız zor duygu altında kalabilirsiniz. Bunları hissetmeniz normaldir. Arkadaşınızın veya aile bireyinizin depresyonuyla uğraşmak kolay değildir; ve eğer kendinize dikkat etmezseniz, kahredici olabilir.

Söylendiği gibi, sevdiklerinize yardım etmenin yolları var. Depresyon hakkında ve arkadaşınızla ya da aile bireylerinizle nasıl konuşacağınızı öğrenmekle başlayın. Ama ona elinizi uzatırken, kendi duygusal sağlığınızla da ilgilenmeyi unutmayın. Kendi ihtiyaçlarınızı düşünmek bencillik değildir, gereklidir. Duygusal anlamda güçlü olmanız depresyondaki arkadaşınızın ya da aile bireyinizin ihtiyaç duymakta olduğu desteği sağlamanıza imkân verecektir.

Arkadaşınızın ya da aile bireyinizin depresyonda olduğunu anlamak

Depresyon ciddi bir durumdur. Depresyonun ciddiyetini hafife almayın. Depresyon, insanın enerjisini, iyimserliğini ve motivasyonunu alıp götürür. Depresyondaki yakınınız istekli olmanın vereceği güçle öyle “kendisini toparlayamaz”

Depresyon belirtilerini kişisel algılamayın. Depresyon bir insanın herhangi kimseyle, hatta en çok sevdikleriyle derin duygusal seviyelerde bağlar kurmasını zor bir hale getirir. Ayrıca, depresif bireyler sık sık kırıcı sözler söyler ve öfkeli hareketlerde bulunurlar. Bunun yakınınızın değil, depresyonun konuşmaları olduğunu unutmayın, yani bunları üzerinize alınmayın.

Sorun saklanarak çözülmez. Hallederizci olmayın. Mazeretler sunmanın, sorunun üstünü örtmenin ya da depresyondaki yakınınız için yalanlar söylemenin faydası yoktur. Aslında bu tavır, depresyondaki bireyi tedaviden uzak tutabilir.

Bir başkasının depresyonunu siz düzeltemezsiniz. Yakınınızı depresyondan kurtarmaya çalışmayın. Problemi çözmek size bağlı değildir, çözemezsiniz de. Yakınınızın depresyonundan suçlanacak ya da mutsuzluğundan sorumlu tutulacak değilsiniz. Nihai olarak, iyileşmek depresyondaki bireyin elindedir.

Arkadaşım ya da aile bireyim depresyonda mı?

Depresyona karşı mücadelenin ilk hattında sıklıkla aile ve arkadaşlar bulunur. Depresyonun işaret ve belirtilerini anlamak bu nedenle önemlidir. Yakınınızın depresyonda olduğunu ondan önce siz fark edebilirsiniz ve sizin etkiniz ve ilginiz kişiyi yardım aramaya yönlendirebilir.

Arkadaşınız ya da aile bireylerinizde depresyon belirtileri:

• Artık hiçbir şey onu ilgilendirmiyormuş gibi görünür.
• Karakterine uymayan bir şekilde üzgün, asabi, çabuk öfkelenen, hassas, karamsardır.
• İşine, cinselliğine, hobilerine ve zevk veren diğer aktivitelere ilgisini kaybetmiştir.
• Çaresiz ya da ümitsiz hissettiğinden bahseder.
• Hayata karamsar ya da olumsuz bakış açısıyla bakar.
• Sıkça baş ağrısı, mide rahatsızlıkları ya da sırt ağrısı gibi sıkıntılardan şikâyet eder.
• Sürekli yorgun ve bütün enerjisi çekilmiş hissettiğinden yakınır.
• Arkadaşlarından, ailesinden ve sosyal aktivitelerden kendisini çekmiştir.
• Ya normalden az ya da aşırı uyuyordur.
• Ya normalden az yiyordur ya da normalden fazla yiyecek tüketmeye başlamıştır ve bu sebeple, ya kilo vermiş ya da kilo almıştır.
• Kararsız, unutkan, düzensiz olmuştur ve “köşesine çekilmiş”tir.
• Daha fazla alkol tüketmeye ve uyku ilaçları ve ağrı kesiciler de dâhil olmak üzere, hap almaya başlamıştır.

Yakınınızla depresyon hakkında nasıl konuşursunuz?

Bazen, sevdiğiniz bir insanla depresyon ile ilgili konuşurken ne söyleyeceğini bilmek zor olur. Endişelerinizi belli ederseniz sinirlenebileceğinden, hakarete uğramış hissetmesinden ya da kaygılarınızı göz ardı etmesinden korkabilirsiniz. Ne soracağınızdan ya da nasıl destek olacağınızdan emin olmayabilirsiniz.

Nereden başlayacağınızı bilmiyorsanız, aşağıdaki öneriler yardımcı olabilir. Ancak unutmayın ki, şefkatli bir dinleyici olmak tavsiyeler vermekten çok daha önemlidir. Depresyondaki kişiyi hissettikleri hakkında konuşması için cesaretlendirin ve yargılamadan dinlemeye istekli olun.

Ayrıca, tek bir konuşmayla her şeyin sona ermesini beklemeyin. Depresyondaki bireyler diğer insanlardan uzaklaşıp kendilerini soyutlamaya yatkın olurlar. Kaygınızı ve dinleme isteğinizi defalarca dile getirmeniz gerekebilir. Ancak ısrarcı değil, nazik olun.

Sohbete başlama yolları:

• Son zamanlarda senin için kaygılanıyorum.
• Son zamanlarda sende bazı değişiklikler gördüm ve nasıl olduğunu merak ettim.
• Son zamanlarda bayağı bezgin görünüyorsun, bu yüzden seninle görüşmek istedim.

Sorabileceğiniz sorular:

• Ne zaman böyle hissetmeye başladın?
• Seni bu şekilde hissetmeye iten bir şey mi oldu?
• Hemen şu anda sana en iyi desteği nasıl verebilirim?
• Artık var olmak istemeyeceğin kadar mı kötü hissediyorsun?
• Yardım almayı düşündün mü?

Unutmayın, destek olmak cesaret ve umut aşılamayı barındırır. Bu çoğu zaman, bir kişiyle, depresif bir zihin çerçevesinde bulunduğu sırada anlayabileceği bir dille konuşma meselesidir.

Yardımcı olacak neler söyleyebilirsiniz?

• Bu konuda yalnız değilsin. Senin için buradayım.
• Buna şu anda inanmıyor olabilirsin ama hislerin değişecek.
• Nasıl hissediyor olduğunu tam olarak anlayamıyor olabilirim ama seni umursuyorum ve sana yardım etmek istiyorum.
• Bırakmak istediğin zaman, kendine sadece bir gün, saat, dakika daha- elinden ne kadar geliyorsa- dayanacağını söyle.
• Benim için önemlisin. Hayatın benim için önemli.
• Sana yardım etmek için şu anda ne yapabileceğimi söyle.

Şunları söylemekten kaçının:

• Her şey senin kafanda bitiyor.
• Hepimiz böyle zamanlardan geçiyoruz.
• İyi tarafından bak.
• Uğrunda yaşayacağın çok şey varken ölmek neden?
• Durumun için hiçbir şey elimden gelmez.
• Toparla kendini artık.
• Senin neyin var?
• Şimdiye kadar daha iyi olman gerekmez miydi?

Depresyondaki bireye yardım ederken kendinize göz kulak olun

Sevdiğimiz insanların sorunlarını çözmek isteyen doğal dürtülerimiz vardır ama yakınınızın depresyonunu siz kontrol edemezsiniz. Ancak kendinizle ne kadar ilgileneceğinizin kontrolünü yapabilirsiniz. Sağlıklı kalmanız, depresyondaki bireyin tedavisi kadar önemlidir, bu yüzden kendi sağlığınıza öncelik tanıyın.

Uçuş görevlilerinin tavsiyesini hatırlayın: bir başkasına yardım etmeden önce kendi oksijen maskenizi takın. Başka bir deyişle, depresyondaki birine yardımcı olmaya çalışmadan önce kendi sağlığınızın ve mutluluğunuzun yerinde olduğundan emin olun. Yardımcı olmanın baskısı altında çökerseniz ne arkadaşınıza ne de aile bireyinize hiçbir yardımınız dokunmaz. Kendi ihtiyaçlarınızı gözettiğinizde, yardım elinizi uzatmak için gereksindiğiniz enerjiye sahip olacaksınız.

Kendinizle ilgilenmeniz için öneriler:

• Bu zorlayıcı zamanın bir maraton olduğunu varsayın; devam ettirebilmeniz için ek takviyelere ihtiyacınız var. Aşağıdaki fikirler yakınınızı depresyon tedavisi ve iyileşme sürecinde desteklerken gücünüzü ayakta tutmaya yarayacaktır.
• Kendiniz için açıkça konuşun. Depresyondaki yakınınız sizi üzdüğünde ya da hayal kırıklığına uğrattığında açıkça konuşmakta tereddüt edebilirisiniz. Ancak, iletişim kurmak bir ilişkiye uzun vadede gerçek bir yardımı olacaktır. Sessizce acı çekiyor ve kırgınlıklarının oluşmasına izin veriyorsanız, yakınınız bu olumsuz hisleri hemen kavrayacak ve daha da kötü hissedecektir. Hapsedilmiş duygular duyarlılıkla iletişim kurmanızı güç hale getirmeden, nasıl hissettiğinizden kibarca bahsedin.
• Sınırlar koyun. Elbette yardım etmek istiyorsunuz ama aşırı olabilirsiniz. Eğer hayatınızı yakınınızın depresyonunun yönetmesine izin verirseniz sağlık sıkıntılarınız olur. Psikolojik bir bedel ödemeden gece gündüz bakıcılık yapamazsınız. Tükeniş ve kırgınlıkları önlemek için, ne yapmak istediğinize ve ne kadarını yapabileceğinize bir sınır getirin. Yakınınızın terapisti değilsiniz, bu sebeple bu sorumluluğu üzerinize almayın.
• Hayat akışınızı devam ettirin. Yakınınızla ya da arkadaşınızla ilgilenirken, günlük yaşantınızda kaçınılmaz değişikler olabilir ancak, arkadaşlarınızla randevulaşmak ve planlar yapmak için elinizden geleni yapın. Eğer depresyondaki yakınınız, planlamış olduğunuz bir geziye katılamıyor ya da dışarıya çıkamıyorsa, onun yerine başka bir arkadaşınızdan size eşlik etmesini isteyin.
• Destek alın. Destek için başkalarına dönerek depresyondaki yakınınıza ya da arkadaşınıza ihanet etmiyorsunuz. Destek grubuna katılmak, bir danışmanla ya da din görevlisiyle konuşmak ya da güvenilir bir arkadaşınıza içinizi dökmek böyle çetin bir zamandan geçerken size yardımcı olacaktır. Yakınınızın depresyonuyla ilgili ayrıntılara girmenize ya da gizli şeyleri açığa çıkarmanıza gerek yok; bunun yerine kendi duygularınıza ve nasıl hissettiğinize odaklanın. Yöneldiğiniz kişinin tamamen dürüst olduğundan- duygularınızı yargılamadığından- emin olun.

Depresyondaki bireyi yardım almaya teşvik etmek

Bir başkasının depresyon tedavisini kontrol edemezsiniz ancak depresyondaki kişiyi yardım almak konusunda cesaretlendirmeye başlayarak yardım konusunda olumlu bir adım atabilirsiniz.

Depresyondaki bireyi tedaviye yöneltmek zor olabilir. Depresyon enerji ve motivasyonu dağıtır, bu yüzden bir doktor bulmak ve randevu almak bile usandırıcı gelebilir. Depresyon aynı zamanda karamsar düşünme şekillerini içinde barındırır. Depresif kişi durumun çaresiz ve tedavinin anlamsız olduğuna inanabilir.

Bu pürüzler sebebiyle, yakınınıza sorunu kabul ettirmek, ona yardım etmek ya da sorunun çözülebileceğini göstermek, depresyon tedavisinde temel bir basamaktır.

Eğer arkadaşınız ya da aile bireyiniz depresyon konusunda yardım almaya karşı direnirse:

• Bir cerrahın genel kontrolünden geçmesini önerin. Yakınınız zihinsel sağlık uzmanı yerine aile doktoruna görünmekte daha az endişelenebilir. Alışılmış bir doktor ziyareti gerçekten harika bir seçenek, çünkü doktor, depresyonun tıbbi sebeplerini göz ardı edebilir. Doktor depresyon teşhisinde bulunursa, yakınınızı psikiyatriste ya da psikoloğa yönlendirebilir. Bazen ?uzman? fikri bütün farkı yaratır.
• Yakınınıza doktor veya terapist bulmasına yardım etmeyi ve ilk ziyarette yanlarında gitmeyi teklif edin. Doğru tedaviyi sağlayacak kişileri bulmak zor olabilir ve bu süreç sıklıkla, deneme-yanılma yöntemiyle işler. Enerjisi çoktan düşmüş depresif bir birey için, telefon görüşmelerinde ve seçenekleri değerlendirmede yardım etmek son derece büyük bir yardımdır.
• Kişiyi doktorla görüşmesi, ayrıntılı bir belirti ve şikâyet listesi yapması için teşvik edin. Dışarıdan bir gözlemci olarak dikkatinizi çeken şeyleri, “Sabahları çok daha kötü hissediyor gibi görünüyorsun.”, ya da “İşten önce her zaman karnın ağrıyor.” gibi cümlelerle ortaya koyabilirsiniz.

Depresyon tedavisi sürecinde destek olmak

• Depresyonda bulunan arkadaşa ya da yakınınıza yardım etmek için yapabileceğiniz en önemli şeylerden biri, tedavi sürecinde koşulsuz sevgi ve desteğinizi sunmaktır. Bu, depresyon evresinde birbirinden ayrılmayan karamsarlık, düşmanlık ve asabiyetle baş ederken her zaman kolay olmasa da, şefkatli ve sabırlı olmayı da içerir.
• Kişinin ihtiyaç duyduğu (ve kabullenmeyi istediği) şeylere elinizden gelen yarımı sağlayın. Yakınınıza randevular yapıp onlara gitmesinde, tedavi seçeneklerini araştırmasında ve tedavi şartlarını yerine getirmesinde yardımcı olun.
• Beklentileriniz gerçekçi olsun. Depresyondaki arkadaşı veya aile bireyini, özellikle ilerleme yavaş gerçekleşiyor ya da kesintiye uğruyorsa, mücadele verirken görmek sinir bozucu olabilir. Sabırlı olmanız önemli. İdeal bir tedavide bile, depresyondan bir gecede iyileşilmez.
• Model sunun. Arkadaşınızı ya da aile bireyinizi kendiniz de öyle yaparak, daha sağlıklı, canlılık veren bir hayat sürdürmesi için teşvik edin: olumlu bir duruşunuz olsun, iyi beslenin, alkol ve uyuşturucudan uzak durun, egzersiz yapın ve destek almak için diğerlerine güvenin.
• Faaliyetler için teşvik edin. Yakınınızı eğlenceli bir filme gitmek ya da sevdiği bir restoranda akşam yemeğine gitmek gibi canlandırıcı faaliyetlere davet edin. Egzersiz de bilhassa verimli olacaktır, bu nedenle depresif yakınınızı hareketlendirmeye çalışın. Birlikte yürüyüşe çıkmak en kolay seçenektir. Nazik ve şefkatli bir şekilde üsteleyin- cesaretiniz kırılmasın ve sormaktan vazgeçmeyin.
• Mümkün oldukça beraber çalışın. Görünürde kolay işler depresif bir birey için başarması güç işler olabilir. Ev işlerinde yardım etmeyi önerin, ancak kendinizi harap etmeden elinizden geleceği kadarını yapın!
• Tanıdığınız ve sevdiğiniz insanın intihar gibi zorlayıcı bir şeyi aklından geçirebileceğine inanmak zor olabilir ama depresyondaki bir birey başka bir çıkış yolu görmeyebilir. Depresyon değerlendirme yapmayı engeller ve düşünme işleyişini bozar; gerçekten aklı başında bir insanı, hissettiği acıyı sona erdirmenin tek yolunun ölüm olduğuna inandırır.

Birisi depresyona girdiğinde, intihar gerçek ve büyük bir tehlikedir. Uyarıcı belirtileri bilmek önemlidir:

• İntihar, ölmek ya da birisine zarar vermek hakkında konuşma.
• Zihni ölümle meşgul etme.
• Çaresizlik ya da kendinden nefret etme gibi hisleri dile getirme.
• Tehlikeli ya da kendine zarar veren davranışlarda bulunma.İşleri yoluna koyup vedalar etme.
• Hap, silah ya da başka ölümcül nesneler arama.
• Depresyon sonrası aniden sakin hissetme.

Arkadaşınızın ya da aile bireyinizin aklından intiharı geçirdiğini düşünüyorsanız, onunla endişeleriniz hakkında mümkün olduğunca çabuk konuşun. Çoğu insan konuyu açmaktan tedirgin olur ama intihar etmeyi düşünen birisi için yapabileceğiniz en iyi şeylerden biri konuşmaktır. İntihara meyilli düşünceler ve hisler hakkında konuşmak bir insanın hayatını kurtarabilir, bu yüzden, endişeleniyorsanız düşüncelerinizi dile getirin ve hemen uzman yardımı alın!

Kaynak

http://www.cevapsepeti.com/yazilar/depresyondaki-birine-yardim-etmek